καλα ταξιδια και ειδικα αυτη την εποχη να γνωρισουμε την Πατριδα μας *

online διαδρομες, ταξιδια, περιηγησεις, οδοιπορικα απο τα αρχαια χρονια μεχρι τις μερες μας...με περιηγητη τον Πάνο Σ. Αϊβαλή
Η Φωτό Μου
......................................γυρίζουμε και γνωρίζουμε την πανέμορφη Ελλάδα για να μένουν και τα ευρώ στη Ελλάδα ...
...........................................................Ενθετο περιοδικό της εφημερίδας "Αρκαδικό Βήμα" *
email επικοινωνιας: kepeme@gmail.com

~~

~~
....με βάρκα την ελπίδα για μακρινά ταξίδια

Τετάρτη 7 Σεπτεμβρίου 2011

Η Ακρόπολη κατοικήθηκε για πρώτη φορά στο τέλος της Νεολιθικής Εποχής, περίπου το 3200 π.Χ.


Ακρόπολη Αθηνών [Acropolis of Athens]




Η Ακρόπολη κατοικήθηκε για πρώτη φορά στο τέλος της Νεολιθικής Εποχής, περίπου το 3200 π.Χ. Η φυσική οχυρή µορφή του λόφου, η οµαλή και εκτεταµένη επιφάνειά του, καθώς και η ύπαρξη φυσικών πηγών νερού ήταν οι κυριότεροι λόγοι που ευνόησαν από νωρίς τη µόνιµη εγκατάσταση και τη δηµιουργία οικισµού.
Κατά τη Μυκηναϊκή Εποχή η Ακρόπολη ήταν το διοικητικό κέντρο της Αττικής. Εκεί βρισκόταν και το ανάκτορο του βασιλιά. Το 13ο αιώνα π.Χ. ο λόφος της Ακρόπολης οχυρώθηκε µε ένα ισχυρό τείχος. Οι λίθοι του τείχους ήταν πελώριοι και ακανόνιστοι. Γι’ αυτόν το λόγο το τείχος ονοµάστηκε Κυκλώπειο.
Μετά το τέλος της Μυκηναϊκής Εποχής το πολίτευµα της Αθήνας άλλαξε. Την κληρονοµική βασιλεία διαδέχτηκε η αριστοκρατία. Αργότερα, στις αρχές του 6ου αιώνα π.Χ., το πολίτευµα άλλαξε από αριστοκρατία σε τυραννία. Εκείνη την εποχή το διοικητικό κέντρο µεταφέρθηκε στο χώρο όπου βρίσκεται σήµερα η Αρχαία Αγορά. Η Ακρόπολη έχασε το στρατιωτικό της ρόλο και απέκτησε λατρευτικό χαρακτήρα. Την ίδια εποχή, και συγκεκριµένα το 566 π.Χ., ιδρύθηκαν τα Μεγάλα Παναθήναια, γεγονός που συνέπεσε χρονικά µε την τυραννία του Πεισίστρατου. Τα Μεγάλα Παναθήναια ήταν η µεγαλύτερη θρησκευτική γιορτή της Αθήνας. Στο βράχο της Ακρόπολης λατρεύονταν διάφορες θεότητες. Ο χώρος όµως έχει συνδεθεί κυρίως µε τη λατρεία της θεάς Αθηνάς. Σε αυτήν εµπιστεύθηκαν οι πολίτες της Αθήνας τη λατρεία της πόλης τους.
Οι πρώτοι ναοί και άλλα µικρότερα κτίρια οικοδοµήθηκαν στην Ακρόπολη κατά τη διάρκεια της Αρχαϊκής Εποχής. Από τους ναούς πρώτος χτίστηκε ο γνωστός σήµερα ως Εκατόµπεδος. Το όνοµά του οφείλεται στις διαστάσεις του. Από το ναό διασώθηκαν αρχιτεκτονικά µέλη και µέρος από το γλυπτό διάκοσµο των αετωµάτων του. Το 525 π.Χ. οικοδοµήθηκε ο Αρχαίος Ναός. Ο ναός αυτός ήταν µεγαλύτερος από τον Εκατόµπεδο. Θεµέλια του Αρχαίου Ναού έχουν σωθεί µεταξύ του Παρθενώνα και του Ερέχθειου. Το 480 π.Χ. οι Πέρσες κατέστρεψαν σχεδόν όλα τα οικοδοµήµατα της Αρχαϊκής Περιόδου.

Το οικοδοµικό πρόγραµµα του Περικλή

Στα µέσα του 5ου αιώνα π.Χ., κατά την περίοδο της ακµής του δηµοκρατικού πολιτεύµατος, ο Περικλής ξεκίνησε ένα µεγαλόπνοο οικοδοµικό πρόγραµµα. Εργάστηκαν περίπου 200-250 τεχνίτες για να οικοδοµηθούν οι ναοί και τα άλλα κτίρια. Οι τεχνίτες ήταν ελεύθεροι, ξένοι και δούλοι. Τα µνηµεία που οικοδοµήθηκαν αρχικά ήταν ο Παρθενώνας και τα Προπύλαια. Στη συνέχεια και κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέµου χτίστηκαν το Ερέχθειο και ο ναός της Αθηνάς Νίκης ή Απτέρου Νίκης. Στο οικοδοµικό πρόγραµµα του Περικλή εντάχθηκαν και άλλα κτίσµατα κοσµικού χαρακτήρα. Ένα από αυτά είναι η Χαλκοθήκη. Σε αυτό το κτίριο φυλάσσονταν µετάλλινα αντικείµενα και σκεύη. Τα κτίρια του οικοδοµικού αυτού προγράµµατος διατηρήθηκαν στην Ακρόπολη κατά την Ελληνιστική και τη Ρωµαϊκή Εποχή. Σε αυτές τις δύο ιστορικές περιόδους στο χώρο της Ακρόπολης τοποθετήθηκαν πολλά αγάλµατα και άλλα αναθήµατα.

Η Ακρόπολη µετά τον 3ο αιώνα π.Χ.

Μετά το τέλος του αρχαίου κόσµου και την επικράτηση του χριστιανισµού ορισµένα κτίρια της Ακρόπολης καταστράφηκαν. Τα µεγάλα µνηµεία διατηρήθηκαν και έγιναν χριστιανικοί ναοί. Ο Παρθενώνας έγινε ναός της Αγίας Σοφίας. Ο λαός όµως τον αποκαλούσε «εκκλησία της Παναγίας Αθηνιώτισσας». Το Ερέχθειο µετατράπηκε σε τρίκλιτη βασιλική αφιερωµένη στο Σωτήρα Χριστό. Από το 1204 έως το 1311 η Ακρόπολη βρισκόταν υπό την κατοχή των Φράγκων. Μετά τους Φράγκους γνώρισε διαδοχικά την κυριαρχία και άλλων ξένων κατακτητών. Το 1458 παραδόθηκε στους Τούρκους και οι ναοί έγιναν τζαµιά. Το 15ο αιώνα η Ακρόπολη έγινε οχυρό φρούριο. Η µορφή της θύµιζε την Ακρόπολη της Μυκηναϊκής Εποχής.
Οι µεγαλύτερες καταστροφές στα µνηµεία της έγιναν κατά τη διάρκεια των ενετοτουρκικών πολέµων. Ο Ενετός στρατηγός Φραγκίσκος Μοροζίνι την πολιορκούσε και το 1687 τη βοµβάρδισε και ανατίναξε τον Παρθενώνα.

Τα κυριότερα µνηµεία της Ακρόπολης και η ιστορία τους

Τα Προπύλαια.
Η είσοδος της Ακρόπολης βρίσκεται στη δυτική πλευρά του λόφου. Στην ίδια θέση ήταν και κατά τη Μυκηναϊκή Εποχή. Τα Προπύλαια σχεδιάστηκαν από τον αρχιτέκτονα Μνησικλή και άρχισαν να κατασκευάζονται το 437 π.Χ. Οι εργασίες συνεχίστηκαν έως το 432 π. Χ., αλλά δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ. Αντίθετα, σταµάτησαν το 431 π.Χ. εξαιτίας του Πελοποννησιακού Πόλεµου.
Τα Προπύλαια αποτελούνται από ένα κεντρικό οικοδόµηµα και δύο πτέρυγες. Η είσοδος ήταν στο κεντρικό οικοδόµηµα. Εκεί υπήρχαν πέντε θύρες ανάµεσα σε έξι δωρικούς κίονες. Στη βόρεια πτέρυγα των Προπυλαίων υπάρχει ένα κτίσµα γνωστό ως Πινακοθήκη. Ονοµάστηκε έτσι από τους πίνακες ζωγραφικής που υπήρχαν στους τοίχους στο εσωτερικό του. Μέσα σε αυτόν το χώρο υπήρχαν ανάκλιντρα και τραπέζια. Εκεί αναπαύονταν και διασκέδαζαν οι επισκέπτες, που ήταν σηµαντικές προσωπικότητες της εποχής.
Ο ναός της Αθηνάς Νίκης.
Μικρός ιωνικός ναός κατασκευασµένος από µάρµαρο πάνω σε έναν ψηλό πύργο.  Έχει τέσσερις κίονες στην µπροστινή πλευρά και τέσσερις πίσω. Η οικοδόµησή του ανατέθηκε στον αρχιτέκτονα Καλλικράτη το 449 π.Χ. Οι εργασίες όµως ξεκίνησαν το 426 π.Χ. και ολοκληρώθηκαν το 421 π.Χ. Ο ναός πήρε το όνοµά του από το ξύλινο άγαλµα της Αθηνάς Νίκης που υπήρχε σε εσωτερικό χώρο του ναού, το σηκό. Ονοµάζεται όµως και ναός της Απτέρου Νίκης, επειδή το άγαλµα της θεάς δεν είχε φτερά. Μια παράδοση αναφέρει ότι το άγαλµα της Αθηνάς Νίκης κατασκευάστηκε χωρίς φτερά για να µην µπορέσει να φύγει ποτέ από το ναό. Στη ζωφόρο, στο πάνω µέρος του ναού, απεικονίζονται η συνέλευση των θεών στη µία πλευρά, καθώς και ιστορικά γεγονότα στις άλλες πλευρές, όπως σκηνές από µάχες Ελλήνων εναντίον βαρβάρων.
Ο Παρθενώνας
Ο µεγαλύτερος ναός της Ακρόπολης και το σπουδαιότερο µνηµείο της. Χτίστηκε πάνω στα θεµέλια ενός παλαιότερου ναού. Ο ναός αυτός είναι γνωστός µε το όνοµα Προπαρθενώνας. Κατασκευάστηκε µετά τη µάχη του Μαραθώνα το 490 π.Χ. και καταστράφηκε από τους Πέρσες το 480 π.Χ.
Οι εργασίες για την οικοδόµηση του Παρθενώνα διήρκεσαν από το 447 π.Χ. µέχρι και το 438 π.Χ. Ο ναός ολοκληρώθηκε όταν έγινε η διακόσµησή του µε γλυπτά, το 432 π.Χ. Ο Ικτίνος και ο Καλλικράτης ήταν οι αρχιτέκτονές του. Υπεύθυνος για το γλυπτό διάκοσµο του Παρθενώνα ήταν ο γλύπτης Φειδίας. Για την οικοδόµηση του ναού χρησιµοποιήθηκε µάρµαρο από τα λατοµεία της Πεντέλης.
Η αρχιτεκτονική µορφή του Παρθενώνα.Ο Παρθενώνας είναι δωρικός ναός. Ονοµάζεται και περίπτερος επειδή εξωτερικά περιτρέχεται από κίονες. Έχει από οκτώ κίονες στις δύο στενές πλευρές και από 17 στις δύο µακριές πλευρές. Εσωτερικά χωριζόταν σε τέσσερις χώρους: τον πρόναο, το σηκό, τον κυρίως Παρθενώνα και τον οπισθόδοµο. Ο σηκός περιβαλλόταν από διώροφη κιονοστοιχία που σχηµάτιζε Π. Μέσα στο σηκό φυλασσόταν το χρυσελεφάντινο άγαλµα της θεάς Αθηνάς, έργο του διάσηµου γλύπτη Φειδία. Πίσω από το σηκό υπήρχε ένα δωµάτιο, ο κυρίως Παρθενώνας, µε τέσσερις ιωνικούς κίονες στο εσωτερικό του.
Ο γλυπτός διάκοσµος του Παρθενώνα.Το πρώτο τµήµα του ναού που διακοσµήθηκε µε γλυπτά είναι ο θριγκός. Ο θριγκός περιτρέχει εξωτερικά το πάνω µέρος του Παρθενώνα. Αποτελείται από 92 µετόπες που εναλλάσσονται µε τρίγλυφα. Στις µετόπες απεικονίζονται η Κενταυροµαχία, η Αµαζονοµαχία, η Γιγαντοµαχία και η Άλωση της Τροίας.
Στη ζωφόρο του Παρθενώνα απεικονίζεται η ποµπή των Μεγάλων Παναθηναίων. Τα Μεγάλα Παναθήναια ήταν η µεγαλύτερη γιορτή της Αθήνας και πραγµατοποιούνταν κάθε τέσσερα χρόνια προς τιµήν της θεάς Αθηνάς. Στο τέλος µιας µεγάλης ποµπής γινόταν η παράδοση του πέπλου για το ξόανο, το ξύλινο άγαλµα της θεάς. Η ζωφόρος έχει συνολικό µήκος 160 µέτρα και ύψος περίπου ένα µέτρο. Αποδίδονται περίπου 378 ανθρώπινες µορφές: θεοί, ήρωες, άρχοντες της πόλης, καθώς και πολίτες, άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Στη ζωφόρο απεικονίζονται επίσης και 200 περίπου ζώα, από τα οποία τα περισσότερα είναι άλογα.
Ο γλυπτός διάκοσµος ολοκληρώθηκε µε τα αετώµατα, τους τριγωνικούς χώρους δηλαδή που βρίσκονται στο πάνω µέρος των δύο στενών πλευρών του ναού. Στο ανατολικό αέτωµα απεικονίζεται η γέννηση της θεάς Αθηνάς από το κεφάλι του Δία και στο δυτικό αέτωµα η διαµάχη της µε τον Ποσειδώνα.
Όλα τα γλυπτά του Παρθενώνα κατασκευάστηκαν από πεντελικό µάρµαρο και ήταν διακοσµηµένα µε χρώµα και άλλα εξαρτήµατα.
Το Ερέχθειο
Το Ερέχθειο είναι ένα µαρµάρινο οικοδόµηµα ιωνικού ρυθµού.  Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον επειδή «συστεγάζει» τη λατρεία πολλών θεοτήτων. Η αρχιτεκτονική του µορφή είναι περίπλοκη. Αποτελείται από διάφορα οικοδοµήµατα και διαφέρει από τους υπόλοιπους ναούς της Ακρόπολης.
Χτίστηκε σε δύο φάσεις, από το 421 έως το 415 π.Χ. και από το 410 έως το 406 π.Χ. Η διακοπή των εργασιών οφείλεται στα γεγονότα του Πελοποννησιακού Πολέµου, που ήταν σε εξέλιξη την ίδια χρονική περίοδο.
Ο ναός αποτελείται από δύο τµήµατα, το ανατολικό και το δυτικό. Στο ανατολικό τµήµα λατρευόταν η θεά Αθηνά Πολιάς. Στον ίδιο χώρο υπήρχε το ξόανο της θεάς. Στο ξόανο γινόταν κάθε τέσσερα χρόνια, κατά τη διάρκεια των Μεγάλων Παναθηναίων, η τοποθέτηση του πέπλου. Το δυτικό τµήµα ήταν αφιερωµένο στη λατρεία του Ποσειδώνα Ερεχθέα, του Ηφαίστου και άλλων θεών και ηρώων.
Στη νότια πλευρά υπάρχει η πρόσταση µε τις έξι Καρυάτιδες ή Κόρες που στηρίζουν την οροφή του ναού.
Το Ερέχθειο είναι το πιο ιερό σηµείο της Ακρόπολης. Στο χώρο αυτό βρίσκεται η ελιά, το ιερό δέντρο που χάρισε στους κατοίκους της πόλης η θεά Αθηνά. Υπάρχει ακόµη το σηµάδι από το χτύπηµα της τρίαινας του Ποσειδώνα, στη διαµάχη που είχε µε την Αθηνά. Στον ίδιο χώρο φαίνεται και το σηµάδι από τον κεραυνό που έριξε ο Δίας για να σκοτώσει τον Ερεχθέα.

Tα µάρµαρα του Παρθενώνα

Στις αρχές του 19ου αιώνα ο λόρδος  Έλγιν απέσπασε µεγάλο τµήµα από το γλυπτό διάκοσµο του Παρθενώνα και µία Καρυάτιδα από το Ερέχθειο. Ο Έλγιν ήταν πρεσβευτής της Μεγάλης Βρετανίας στην Κωνσταντινούπολη. Πήρε τα γλυπτά µε ειδική άδεια από το σουλτάνο. Αργότερα η συλλογή των γλυπτών πουλήθηκε στο Βρετανικό Μουσείο.

Το χρυσελεφάντινο άγαλµα της θεάς Αθηνάς

Στο εσωτερικό του Παρθενώνα στεγαζόταν το άγαλµα της θεάς Αθηνάς. Ο Φειδίας, ο γλύπτης που το φιλοτέχνησε, χρειάστηκε εννέα χρόνια για να το ολοκληρώσει. Το άγαλµα είχε ύψος 12 µέτρα και ήταν φτιαγµένο από χρυσό και ελεφαντόδοντο. Η θεά φορούσε πέπλο και περικεφαλαία µε πλούσια διακόσµηση. Στο δεξί της χέρι κρατούσε µία µικρή Νίκη, ενώ µε το αριστερό άγγιζε την ασπίδα που ακουµπούσε στο πλάι της πάνω σε βάθρο. Στην εσωτερική πλευρά της ασπίδας ήταν κουλουριασµένο το ιερό φίδι της θεάς Αθηνάς που σχετιζόταν µε το µύθο του Εριχθόνιου. Πολλές ακόµη παραστάσεις εµπνευσµένες από τη µυθολογία στόλιζαν το άγαλµα σε διάφορα σηµεία. Το άγαλµα δεν έχει σωθεί. Καταστράφηκε από πυρκαγιά που προκλήθηκε στο εσωτερικό του ναού.

Δεν υπάρχουν σχόλια: