Πάφος: Ο τόπος της Θεάς του Ερωτα και της Ομορφιάς,

Εδώ που ακόμη νιώθεις στον τόπο της Θεάς του Ερωτα και της Ομορφιάς, εδώ που ανασαίνεις ακόμα τα αρώματα των πολιτισμών που άφησαν το στίγμα τους, πάντα με επίγευση ελληνική

Η Αφροδίτη είναι εδώ
Η πλούσια ελληνική Μυθολογία μας λέει ότι κάποτε, σε μία εποχή κατά την οποία οι Τιτάνες άρχισαν να χάνουν την κυριαρχία τους, τη θέση τους κατέλαβαν οι ανθρωπόμορφοι κάτοικοι του Ολύμπου, με αρετές, αλλά και αδυναμίες. Πολύ πιο κοντά στον άνθρωπο απ' ό,τι οι προκάτοχοί τους. Τότε, λέει ο θρύλος, στις ακτές ανατολικά της Πάφου, αναδύθηκε η Αφροδίτη, η Θεά της Ομορφιάς και του Ερωτα, που χάρισε στο νησί την ομορφιά και τη χάρη της. Στην ίδια τοποθεσία, η μεσαιωνική παράδοση έδωσε το όνομα «Πέτρα του Ρωμιού», καθώς, εκεί, ο Βυζαντινός θρυλικός ήρωας Διγενής Ακρίτας άρπαξε με το χέρι του τον βράχο που βλέπουμε σήμερα (μπαίνοντας στην επαρχία της Πάφου από την πλευρά της Λεμεσού) και τον εκτόξευσε κατά τον Αράβων εισβολέων τον 10ο μ.Χ. αιώνα. Οι κάτοικοι του νησιού λάτρεψαν την Αφροδίτη, ακόμη κι όταν στο νησί τους επικράτησε ο Χριστιανισμός και η Κύπρος έγινε η πρώτη χριστιανική επαρχία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Μέχρι τα μέσα του προηγούμενου αιώνα υπήρχε στο χωριό Κούκλια η Εκκλησία της Παναγίας της Αφροδίτισσας, στη θέση όπου κάποτε βρισκόταν ο μεγάλος ναός της θεάς.
Η Αφροδίτη δεν έχει ποτέ εγκαταλείψει τον τόπο όπου γεννήθηκε· δεν λατρεύεται πλέον στους ναούς, όμως η παρουσία της είναι διάχυτη, στη φυσική ομορφιά του νησιού αλλά και στα έργα των ανθρώπων που το κατοίκησαν από το λυκαυγές της ιστορίας. Η Πάφος, με δείγματα ανθρώπινης παρουσίας που ξεκινούν από τη Χαλκολιθική Εποχή, είναι αναμφισβήτητα η αρχαιολογική κιβωτός της Κύπρου, καθώς σε αυτήν συναντάμε δείγματα από όλες τις περιόδους της κυπριακής ιστορίας. Κάτι που οδήγησε την UNESCO στην απόφασή της να συμπεριλάβει την πόλη στον Κατάλογο για την Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά. Η Ελληνιστική Περίοδος, και η Ρωμαϊκή που τη διαδέχθηκε, άφησαν δύο από τα σημαντικότερα μνημεία του νησιού, που μας δείχνουν ότι και οι κατακτητές πολλές φορές κατακτώνται από τη γοητεία της Θεάς της Ομορφιάς και προσθέτουν τα δικά τους έργα στην υπηρεσία της, όπως τους Τάφους των Βασιλέων και τα περίφημα μωσαϊκά που κοσμούν τις επαύλεις των ευγενών της εποχής.
Ο σημερινός επισκέπτης είναι αδύνατον να μείνει ασυγκίνητος όταν αντικρίσει την εντυπωσιακή νεκρόπολη της Πάφου, που χρονολογείται στον 3ο αιώνα π.Χ. με τους τάφους, που, αν και ονομάστηκαν βασιλικοί, δεν φιλοξένησαν ποτέ βασιλείς, αλλά αξιωματούχους και αριστοκράτες της λαμπρής αυτής περιόδου κατά την οποία η Πάφος, υπό την κυριαρχία των Πτολεμαίων, έγινε κυρίαρχη πόλη, και αργότερα πρωτεύουσα της -για πρώτη φορά στην Ιστορία της- ενωμένης Κύπρου. Λαξευμένοι στο συμπαγή βράχο, διαφέρουν μεταξύ τους σε μέγεθος και διάκοσμο. Ανάμεσά τους και κάποιοι που προορίζονταν για παιδιά. Αρκετοί κοσμούνται με περιστύλια κυρίως δωρικού ρυθμού, άλλοι σε καλή κατάσταση και άλλοι όχι, μας δίνουν μια ενδιαφέρουσα εικόνα των ηθών και εθίμων αλλά και των πολιτισμικών επιδράσεων της εποχής. Η παρουσία σταυρών και κάποιων χριστιανικών τοιχογραφιών μάς πληροφορεί, επίσης, ότι αυτός ο χώρος χρησιμοποιήθηκε ως καταφύγιο από τους πρώτους χριστιανούς.
Για να καταλάβουμε καλύτερα το πνεύμα της εποχής, θα πρέπει εδώ να θυμηθούμε ότι η Κύπρος και ιδιαίτερα το λιμάνι της Πάφου (τότε Νέα Πάφος, σήμερα Κάτω Πάφος) ήταν μεγάλης στρατηγικής και εμπορικής σημασίας για τους Πτολεμαίους, καθώς βρισκόταν σχεδόν απέναντι από την Αλεξάνδρεια. Η ρωμαϊκή κυριαρχία, που ολοκληρώθηκε το 22 π.Χ., όχι μόνον δεν είχε αρνητική επίδραση στην εξέλιξη της Πάφου, η οποία παρέμεινε πρωτεύουσα, αλλά, αντίθετα, η οικονομική ευμάρεια και η σχετικά ειρηνική περίοδος που τη συνόδευαν μας κληροδότησαν, μεταξύ άλλων, και τις πέντε γνωστές επαύλεις - κατοικίες αρχόντων της εποχής, με τα θαυμάσια ψηφιδωτά πατώματα, με θέματα κυρίως από την ελληνική μυθολογία, που τους έδωσαν και τις ονομασίες με τις οποίες μας είναι γνωστές σήμερα.
Οι οίκοι των Διονύσου, Θησέα, Αιώνα, Ορφέα, καθώς και ο σχεδόν κατεστραμμένος οίκος των Τεσσάρων Εποχών, συνθέτουν ένα σύνολο όπου ο απλός επισκέπτης θαυμάζει την ομορφιά και την αρμονία των χρωμάτων, καθώς και τη δύσκολη τεχνική των μωσαϊκών.
Ομως, για όποιον θέλει να ψάξει λίγο περισσότερο, μέσα από τη θεματολογία των μωσαϊκών προκύπτει η κατανόηση του διαπολιτισμικού χαρακτήρα της κοινωνίας της Πάφου και γενικότερα της Κύπρου. Οι Ρωμαίοι υιοθέτησαν την ελληνική παιδεία και αρκετές κοινωνικές και πολιτικές δομές του ελληνικού κόσμου, που λειτούργησαν ευεργετικά για το νησί. Η κυριαρχία του Ορφισμού και του διονυσιακού στοιχείου στα ψηφιδωτά ίσως είναι ένα σύμβολο της προσπάθειας της κοινωνίας να εναρμονίσει την αρχαία θρησκευτική θεματολογία με τις νέες πνευματικές κατευθύνσεις, κάτι που γινόταν ήδη στα φιλοσοφικά συστήματα των πρωτοχριστιανικών χρόνων με την αντίστοιχη επίδραση στην τέχνη. Οι επισκέπτες του αρχαιολογικού συμπλέγματος της Κάτω Πάφου, που αυξάνονται αλματωδώς τα τελευταία χρόνια, μένουν εκστατικοί, καθώς περνούν από τα δωμάτια του Νάρκισσου, των Τεσσάρων Εποχών, του Θριάμβου του Διονύσου, του Ορφέα που μαγεύει τα θηρία με τη λύρα του και άλλων γνωστών σκηνών της μυθολογίας, όπως τον Θησέα να σκοτώνει τον Μινώταυρο, μια σκηνή δοσμένη με αξιοθαύμαστα συμβολικό τρόπο, ή τη σκηνή της γέννησης του Αχιλλέα, την οποία κάποιοι θεωρούν πρόδρομο της βυζαντινής εικονογραφίας, τοποθετώντας στη θέση του Αχιλλέα το Θείον Βρέφος, στη θέση του Πελέα και της Θέτιδος τον Ιωσήφ και τη Μαρία και τους τρεις Μάγους στη θέση όπου βρίσκονται οι τρεις Μοίρες. Θαυμασμό, επίσης, αξίζουν όλοι αυτοί που εργάσθηκαν με φροντίδα και μεράκι, ώστε να απολαμβάνουμε εμείς σήμερα ίσως τα πλέον αξιόλογα ψηφιδωτά της Ανατολικής Μεσογείου. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι μεγάλο μέρος τους είχε καταστραφεί με τους σεισμούς του 4ου μ.Χ. αιώνα και μόνον με επίπονη και χρονοβόρα προσπάθεια έφθασαν στη σημερινή τους κατάσταση.
Παρότι οι αρχαιολογικοί θησαυροί της Πάφου, που κλέβουν την παράσταση, ανήκουν στην Ελληνιστική και τη Ρωμαϊκή Εποχή, ο επισκέπτης έχει και άλλα πολλά να θαυμάσει στην πανέμορφη αυτή γωνιά της Κύπρου. Εκκλησίες των πρώτων χριστιανικών αιώνων, όπως της Παναγίας της Χρυσοπολίτισσας, με τη Βασιλική του 4ου μ.Χ. αιώνα, στον αυλόγυρο της οποίας υπάρχει η στήλη όπου κατά την παράδοση ραβδίστηκε ο Απόστολος Παύλος. Η Βασιλική της Παναγίας της Λιμενιώτισσας, του 5ου αιώνα μ.Χ. Αλλες, μεταγενέστερες, της βυζαντινής περιόδου, όπως η Αγία Παρασκευή με τους πέντε τρούλους της και τις τοιχογραφίες της που χρονολογούνται από τον 9ο έως τον 15ο μ.Χ. αιώνα. Σημαντικό ρόλο στη θρησκευτική ζωή της Κύπρου έπαιξαν και τα μοναστήρια που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή της Πάφου. Η Μονή του Αγίου Νεοφύτου, με την εγκλείστρα του σκαμμένη μέσα στο βράχο από τον ίδιο τον Αγιο και τις ωραιότατες τοιχογραφίες της, είναι ένα ακόμη δείγμα που μας φέρνει στον νου την ελληνοχριστιανική ταυτότητα της Κύπρου. Δεν λείπουν και τα μνημεία άλλων εποχών. Αναμνηστικά που άφησαν πίσω τους όσοι πάτησαν το πόδι τους στην πολύπαθη αυτή γωνιά της Μεσογείου, όπως το βενετσιάνικο φρούριο κοντά στο λιμάνι και το βυζαντινής καταγωγής φράγκικο κάστρο Σαράντα Κολόνες. Αυτά και κάποια άλλα μικρότερης σημασίας -αν και όχι ευκαταφρόνητα- όπως τα πετρόκτιστα θολωτά λουτρά της οθωμανικής περιόδου, που λειτουργούσαν μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του '50, ολοκληρώνουν το πολυσύνθετο πολιτισμικό μωσαϊκό της Πάφου.
Ο ήλιος γέρνει, και το λίκνο της Αφροδίτης παίρνει τη βραδινή του όψη. Με οδηγό τον Διόνυσο, το εκλεκτό κυπριακό κρασί και τη δυνατή ζιβανία, που συνοδεύουν τα γευστικά μεζεδάκια της κυπριακής κουζίνας, σε κάποια από τις γραφικές ταβερνούλες του παλιού λιμανιού της Πάφου, αφήνουμε τον νου μας να ονειρευτεί και να προετοιμαστεί για το επόμενο πρωινό, όταν το κορμί μας θα πέσει στα γαλανά νερά της θάλασσας όπου λούονται οι σύγχρονες Αφροδίτες. Οι παραλίες της επαρχίας Πάφου είναι ίσως λιγότερο γνωστές και σίγουρα λιγότερο αξιοποιημένες από αυτές της ανατολικής πλευράς του νησιού.
Ξεκινώντας από την Πέτρα του Ρωμιού, 25 χλμ. ανατολικά της πόλης, και καταλήγοντας στον Ακάμαντα (τον οικολογικό θησαυρό στο δυτικό άκρο της Κύπρου), ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να επιλέξει ανάμεσα σε κοσμικές παραλίες με σύγχρονες πολυτελείς ξενοδοχειακές μονάδες και εγκαταστάσεις ή να απολαύσει το μπάνιο του στο ειδυλλιακό τοπίο μιας ερημικής παραλίας με τη συντροφιά της ανέγγιχτης Φύσης και το απαλό τραγούδι των κυμάτων. Ο,τι και αν επιλέξει να κάνει, είναι σίγουρο πως θα φύγει από την Πάφο με τις καλύτερες αναμνήσεις.
ΚΟΣΤΟΣ
Για 4 ημέρες, θα χρειαστείτε περίπου 200 ευρώ για εισιτήριο, περίπου 90 ευρώ για διαμονή σε δίκλινο δωμάτιο κατ' άτομο, για φαγητό γύρω στα 120 ευρώ και για διάφορα έξοδα μετακίνησης και μικροαγορών 120 ευρώ. Σύνολο 530 ευρώ.
ΠΩΣ ΝΑ ΠΑΤΕ
Οι πτήσεις προς την Πάφο από την Ελλάδα είναι ελάχιστες. Είναι ευκολότερη η μετάβαση μέσω Λάρνακας, όπου υπάρχουν πολλές καθημερινές πτήσεις.

Κυπριακές Αερογραμμές: τηλ.: 210-35.34.312.Ολυμπιακές Αερογραμμές: τηλ.: 210-96.66.666.Aegean Airlines: τηλ.: 210-62.61.000.Ο ανταγωνισμός έχει κρατήσει τους ναύλους σε αρκετά χαμηλό επίπεδο και με λίγο ψάξιμο βρίσκεις εισιτήριο με επιστροφή στα 200 ευρώ.Για την μεταφορά από την Λάρνακα στην Πάφο μπορεί κανείς να πάει με ταξί από το Αεροδρόμιο (96 ευρώ) ή με μικρό λεωφορείο από την πόλη (35 ευρώ).

ΠΟΥ ΝΑ ΜΕΙΝΕΤΕ
Υπάρχουν πάνω από 80 ξενοδοχειακές μονάδες κάθε κατηγορίας στην επαρχία της Πάφου. 60 ευρώ είναι μια καλή τιμή για δίκλινο με πρωινό για ένα ξενοδοχείο τριών αστέρων.
Για κρατήσεις που αφορούν τη διαμονή σας επισκεφθείτε τo:
http://www.booking.com/city/cy/paphos.html?aid=314110&label=Paphos
ΦΑΓΗΤΟ
Το φαγητό στην Κύπρο είναι μέρος της απόλαυσης του ταξιδιού. Στην Πάφο κυριαρχούν οι θαλασσινοί μεζέδες με την συνοδεία ούζου ή ζιβανίας, χωρίς να λείπουν οι σεφταλιές και οι ανατολίτικες γεύσεις. Ας μην ξεχνάμε επίσης το πολύ καλό κυπριακό κρασί.
ΤΙ ΝΑ ΨΩΝΙΣΕΤΕ
Κάποτε η Κύπρος ήταν η Γη της Επαγγελίας για όποιον ήθελε αγγλικά κασμήρια ή άλλα προϊόντα της Κοινοπολιτείας. Ευκαιρίες για τέτοιες αγορές υπάρχουν πάντα, την παράσταση όμως κλέβουν τα παραδοσιακά κεραμικά της Κύπρου και τα κεντήματα από το χωριό Λευκαρά και φυσικά ένα μπουκάλι Κουμανταρία, το θαυμάσιο γλυκό κρασί που η καταγωγή του ανάγεται στου Ιωαννίτες Ιππότες.
ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ
Για την επίσκεψη των αρχαιολογικών χώρων είναι καλύτερα να προτιμήσετε μια οργανωμένη ξενάγηση, ενώ για την μετακίνηση στην πόλη και την γύρω περιοχή προτιμήστε το ταξί. Δεν είναι φθηνό αλλά ούτε και απαγορευτικό.
Αν μπορείτε να οδηγήσετε με το αγγλικό σύστημα, η ενοικίαση αυτοκινήτου είναι μία καλή λύση. Προσοχή όμως, στην Κύπρο η Τροχαία είναι αυστηρή και οι νόμοι εφαρμόζονται!
* Σημείωση: Οι τιμές διαμονής, ναύλων κτλ. που αναφέρονται στον εκάστοτε προορισμό, είναι αυτές που ίσχυαν κατά την χρονική περίοδο συγγραφής και δημοσίευσης του άρθρου και ενδέχεται να έχουν αλλάξει.

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΕΣΣΑΝΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΦΟΙΒΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥ

* ΤΑΞΙΔΙΑ - ΕΛΛΑΔΑ H KAΘHMEPINH